دقیقا نمی دانم که چه ذهنیتی از عملکرد گیملافت در ۳-۴ سال اخیر دارید.خیلی راضی هستید و آن را ناشری بزرگ می دانید؟ناشری که به راحتی می تواند پلتفرم های همراه را به روز های اوج برساند؟یا این که به آن لقب یک “الگو گیرنده”بزرگ را اهدا می کنید.صادقانه بگویم:هیچ کدام!هر ساله این شرکت خوش ذوق تلاش های خود را برای ادمه دادن سری بازی های خود می کند و در هر سال ما شاهد پیشرفت روز افزون عناوین این ناشر هستیم،اما نباید فراموش کنیم که این پایان کار نیست.می پرسید چرا؟جوابش کاملا مشخص است.این که یک ناشر را بزرگ بشماریم یعنی این که عناوین آن را سایت های معتبر زیادی ستایش می کنند و علاوه بر آن این عناوین همواره پر است از المان های جدید،داستان غنی،گرافیک(نسبتا)خیره کنند،گیمپلی غیر خطی و هزاران موارد دیگر.
Publisher: Gameloft
Developer: Gameloft Montreal
Genre: open world action-adventure
Platform: iOS, Android
Release date: June 21, 2013
Price: $6.99
احتمالا موافقید که همواره الگو برداری و استفاده از المان های ستایش شده تایتل های بزرگ ،کاریست که گیملافت طی چند سال اخیر به طور خیره کنند ای دارد به آن می پردازد.اما در این بین باز هم عناوین این شرکت به یک بازی که به اصطلاح بشود به آن گفت یک بنچمارک و استاندارد در بین بازی های Android/iOS نبوده و نیست.نمی گویم همه ی آنان ضعیف هستند،بلکه منظورم این است که الگو گرفتن در بسیاری از موارد به کیفیت بازی کمک نمی کند.به هر حال،باید قبول کنیم که گیملافت تنها یکی از شرکت هایی است که در حوزه فعالیتش از چند سال پیش شروع شده و ما باید شاهد ورود ناشر های بزرگ تری مانند اسکوئر انیکس نیز باشیم.و اما خبر خوشحال کننده در حال حاضر چیست؟بله درست حدس زدید انتشار یافتن Gangstar Vegas برای اندروید(و iOS).
تقلید،همان الگو برداری است؟
بیایید Open world را معنا کنیم:یک سبک از بازی که طی آن می توان روایت های متفاوتی از گیم پلی را در آن تجربه کرد.روند گیم پلی خطی نیست.محیط بازی به چند لوکیشن محدود نمی شود.شما قادرید در map تأیین شده حرکت کنید.وسایل نقلیه در انواع مختلف (عموما)در دسترس شما قرار دارد.قطعا نمی توان تعریف کاملی از این سبک ارائه داد.اما باید دانست که سری بازی های Grand Theft Auto تعریف کامل و بدون نقصی از این سبک ارائه دادند.و اینجاست که یک سوال مطرح می شود:آیا می شود ناشری مثل گیملافت با عنوانی open world بتواند در مقابل سری بازی های Grand Theft Auto حرفی برای گفتن داشته باشد؟اگر می تواند چگونه؟الگو برداری کافی است؟افزودن المان های تحسین شده ،چطور؟(توجه داشته باشید که صرفا صحبت کردن درمورد Grand Theft Auto یک موضوع دیگری است و ما در این جا بیشتر به نسخه های بهینه شده توسط راکستار اشاره داریم)
اصولا الگو برداری که منجر به بهبود کیفیت بازی شود قابل ستایش است و موجب می شود که در نقد یک عنوان از نکات الگو برداری شده به عنوان نکات مثبت یاد شود،اما در غیر این صورت تنها به عنوان نکته ی منفی یاد خواهد شد.برای مثال اگر فقط بر یکسری المان به طور پشت سر هم و فراوان استفاده شود،دیگر این را می توان تقلید نامید.در ادامه خواهیم دریافت که آیا به مانند گذشته باز هم گیملافت استاندارد هایی را رعایت نکرده یا اینکه این بار با دفعات قبل متفاوت است؟
همان طور که می دانید طی چند ماه گذشته یک لیست از بازی های ۲۰۱۳ این ناشر به بیرون درز کرده بود که بعد از آن این ناشر شروع به پاک کردن آن لیست کرد.در این لیست بازی های معروف این ناشر مثل نسخه ی هشتم Asphalt دیده می شد.علاوه بر آن های،نسخه ی جدید از Gangstar نیز دیده می شد.این جا بود که برای چندمین بار انتظاراتی از این عنوان شکل گرفت.همچنین در اوایل ماه June بود که اطلاعتی تکمیلی از این بازی منتشر شد که نشان می داد map این بازی پیشرفت قابل توجهی کرده.مساحت این map نسبت به قبل زیاد تر شده بود و آن طور که گفته می شود برابر با چیزی حدود ۹ کیلومتر مربع شده بود که این رقم نسبت به سری قبلی یعنی City of Saints چیز حدود ۹ برابر بیشتر بود.نصف این map از بیابان و صحرا تشکیل می شود که دور و بر شهر Las Vegas را احاطه کرده است.حتی اگر این نصف map را نیز پاک کنید،باز هم مساحت آن ۴-۵ برابر سری قبلی خواهد بود که تا اینجاری کار جای تقدیر دارد.این بازی همچنن از Physics engine معروفی به نام Havok استفاده می کند که در طراحی برخورد،حرکت،سرعت،تخریب و… محیط و اجسام نقش بسیار بزرگی را بازی می کند. Havok Physics engine توسط یک شرکت “ایراندی”با هم اسم یعنی Havok توسعه داده می شود که شرکت های با سابقه ی زیادی عنوان های بزرگ خود را به وسیله این انجین ساخته اند.(البته برای استفاده از این انجین و گرفتن خروجی رسمی طبیعتا باید لایسنس آن را خریداری کرد)در ۱۲ سال اخیر،چیزی حدود (بیشتر از) ۵۰۰ بازی برای ساخته شدن از Havok Physics استفاده کرده اند.از جمله عناوین AAAـی(یعنی بازی های بزرگ که با هزینه های سنگین و کیفیتی مثال زدنی ساخته می شوند)که توسط این موتور توسعه داده شده اند می توان به Assassin’s Creed series, The Witcher 2, Age of Empires III, SWAT 4, Lord of the Rings: Online, Call of Duty: Black Ops II and Declassified و … اشاره کرد.همانطور که دیدیم،این انجین برای ناشر های بزگی مثل یوبیسافت و اکتیویژن بسیار کار آمد بوده است و باعث شده که عناوینی را بسازند که زبان زد عام و خاص باشد.{البته توجه داشته باشید که عموما انجین های اصلی بازی توسط خود استدیو زیر مجموعه ناشر توسعه داده می شود و Havok صرفا یک انجین مربوط به فیزیک بازی است و یک سری امکانات دیگر…،برای مثال استدیو DICE که از انجین ساخته شده خود استفاده می کند،یعنی فراست بایت(Frostbite).یا موارد دیگری نیز هستند که از انجین ساخته ی اپیک یعنی Unreal engine و مواردی مثل این استفاده می کنند…)
آیا گیملافت نیز موفق شده که از Havok به خوبی استفاده کند؟آیا تنها محیط بازی افزایش یافته و تکسچر ها همان کیفیتی را دارند که در نسخه ی قبل شاهد آن بودیم؟قطعا این نسخه دارای پیشرفت های زیادی بوده.اما اگر آن را نسبت به آخرین سخت افزار روز موبایل بسنجیم چطور؟
بد نیست با سخنانی از نویسنده سایت Portable Gaming Region همراه شویم:
“توسعه دهندگان این عنون کار خودشان را در استفاده از Havok Physics engine بسیار خوب انجام داده اند و این اولین باریست که در طول این سری بازی ها، در مورد مدل فیزیک vehicle ها و این که چگونه حرکت می کنند،شکایت خاصی ندارم.فقط گاهی تغییر جهت ها…،البته آن هم ارزش ذکر کردن ندارد.صرف نظر از این که از کدام دیوایس برای تجربه بازی دارید استفاده می کنید،اما همچنان با نقص های کوچک گرافیکی و باگ های عجیب برخورد می کنید.ولی هیچکدام از این موارد ارزش بازی را از بین نمی برد.”
همان طور که می دانید،GV با قیمت $۶٫۹۹ برای iOS و چندی بعد برای Android نیز عرضه شد.با توجه به قیمت آن انتظار می رفت که هدف از ساخته شدن آن پرداختن به یکسری المان های سبک action-adventure با دید open world باشد.در حال حاضر کدام استدیو وارد این سبک در پلتفرم های همراه شده است؟بعد از کمی تفکر اولین اسمی که به ذهن شما می رسد قطعا سری GTA است.سری عناوینی که به طور کامل انقلاب در همه چیز را می توان در آن یافت.چه گیم پلی،چه داستان،چه انیمیشن (موشن کپچر)و… همه ی ما می دانیم که با ۷ دلار نمی توان GTA ساخت.می دانیم گیملافت یکی از بهترین الگو گیرنده های این حوزه است ولی در حال حاضر واقعا چقدر می توان با ۷ دلار مانور داد؟چقدر می توان با سیاست های f2p مانور داد؟جواب مشخص است:بسیار محدود.
Vegas محدود،یا نا محدود؟!
تا زمانی که عنوانی نام open world را یدک بکشد،چه انتظاری باید داشته باشیم؟به خصوص اگر پلتفرم های همراه را مورد بررسی بخواهیم قرار دهیم.از آن جایی که تعداد عناوین این سبک در android/iOS حتی به تعداد انگشتان دست نیز نمی رسد،باید هم ساخت همچین عنوانی کمی سر و صدا کند.محیط بازی همان طور که ذکر شد چیزی حدود ۹ متر مربع است که به برای محدودیتی به نام موبایل چیز کمی نیست.اما ویژگی هایی که این محیط به ما ارائه می دهد چیست؟شما قادرید (به مانند سری GTA) با پای پیاده در این محیط راه بروید،اگر راه رفتن دل شما را زد سوار VEHICLE های مختلف شوید،از taxi و ماشین های سواری گرفته تا ambulance.شرکت کردن در fight های غیر مجاز،مسابقات،شرط بندی(!)،کوتاه کردن موی سر و… کار هایی هستند که وگاس یه شما اجازه ی اجام دادن آن ها را می دهد.می توان گفت Gameloft Montreal تا کنون بزرگترین open world mobile game را ساخته است.حتی جالب است بدانید map این عنوان چیزی حدود دو برابر از GTA: Vice City بزرگ تر است.خوشبختانه فقط وسعت بازی حرف هایی برای گفتن ندارد،بلکه تکسچر ها،NPC ها،ساختمان ها، draw distance های گسترده تر، وسایل نقلیه در حال حرکت،خیابان،بازتاب نور بعد از بارش باران،افکت های نور همگی نسبت به قبل تغییرات زیادی کرده اند،اما هنوز تکسچر(texture) های بی کیفیت نیز دیده می شود.هنوز چیدمان بافت ها جای کار دارد.رنگ پردازی شهر خیلی واقع گرایانه نیست و می توانست بهتر باشد.شخصیت های بازی چه NPC ها چه شخصیت های اصلی بازی نسبت به قبل دچار تغییرات عمده ای شده اند و صورت و شکل ظاهری آن ها بهتر شده است،اما هنوز جای کار در آن ها دیده می شود.انیمیشن (موشن کپچر)های همه ی شخصیت های نرم تر از گذشته شده ولی هنوز که هنوزه جای کار دارند و خشک و بی روح اند.به هر حال این ها مواردی هستند که ما را مجبور می کنند تا از واژه ی “محدود” نیز برای وصف وگاس استفاده کنیم،ولی تلاش های توسعه دهندگان در نوع خود بسیار عالی و قابل ستایش است.خوشبختانه frame rate نیز ثابت است.یکی از مواردی که بسیاری از کاربران درمورد آن گلایه داشتند حجم بازی بود که الان می دانیم چرا افزایش یافته.وسعت،و دیگری افزایش گرافیک و بافت ها نسبت به قبل(یعنی نسبت به Gangstar Rio: City of Saints).تعجب نکنید.اگر بخواهیم از تمام قدرت یک اسمارتفون high end روز استفاده کنیم و به اصطلاح آن بازی را فقط روی ۳-۴ پرچمدار روز اسمارتفون ها اپتیمایز(optimize)کنیم،شاید از حجم نهایی بازی بیشتر تعجب کنیم.گرچه مطمئنا در سال های آینده ناشر های بیشتری به این صنعت خواهند آمد که از ساپورت مالی خوبی برخوردارند و قادر خواهند بود که از پرفرمنس اسمارتفون ها به نحو احسنت استفاده کنند،ولی تا همین جای کار،گیملافت نیز خوب عمل کرده است.
Jason Malone و المان هایی آشنا
داستان بازی به شخصیتی مربوط می شود که نامش Jason Malone می باشد.او یک MMA fighter از وگاس هست.او می خواست راند چهارم مسابقه را به خاطر crime-boss منطقه یعنی Frank Valieno ببازد،اما ناگهان نظرش عوض می شود و با مشتی محکم پیروز مسابقه می شود.این برای Frank Valieno اصلا خوب نبود،زیرا همه ی نقشه هایش نقش بر آب شده بود.در واقع Jason مجبور شده بود تا از Vera حمایت کند و اکنون وظیفه ی اصلی شخصیت اصلی ما چیست؟یک وظیفه کلیشه ای!مقاومت در برابر Frank!متأسفانه شخصیت پردازی و داستان نویسی به مانند سایر عناوین گیملافت جای کار دارد.این در حالی این که با وجود صدا گزاری و موشن کپچر نه چندان جالب شخصیت ها روایت داستان اصلا جای تعریف ندارد.اگر از عناوینی مثل Grand Theft Auto IV یا Saints Row: The Third بگذریم،توسعه دهندگان Gangstar Vegas از بازی های دیگری نظیر Sleeping Dogs ، Far Cry 3 و یکسری عناوین معروف PC و کنسول های خانگی (که در سال های ۲۰۱۲/۱۳عرضه شدند) المان هایی را قرض گرفته است.بله درست شنیدید: Far Cry 3!شما می توانید action های مختلفی را کامل کنید،و همچنین امکان level up و بدست آوردن experience وجود دارد.این المان تا حد زیادی روند گیمپلی را تغییر داده و با وجود ماموریت های پر تعداد،به سیستم level up این به خوبی پرداخته خواهد شد.(شروع کردن ماموریت های بخش داستانی نیز به شکل جالبی صورت می گیرد،یا خودتان به آن نقطه مورد نظر می روید یا به طور مستقیم آن را شروع می کنید)شما همچینین می توانید به تکمیل کردن tattoo بپردازید و برای خود(SP (Special Points ،(یا همان امتیازات ویژه)جمع کنید.این SP ها برای آپگرید کردن سیستم fighting و توانایی های دیگر شخصیت اصلی یعنی Jason به شما کمک خواهد کرد.همچین امکان مشخصات انواع vehicle ها را نیز به خوبی می توان تغییر داد.همچنین این SP ها که از آن ها به عنوان یکی از المان های کلیدی گیمپلی یاد شد را می توان در in-app purchases نیز یافت،البته عموما نیازش احساس نمی شود.در کل المان های نقش آفرینی (RPG)نقش به سزایی در تجربه گیمپلی بازی داشته است.به هر حال،حتی پر کردن (گیمپلی) یک عنوان با المان های عناوین action-adventures موفق ۱۲ ماه اخیر نیز کار سختی است و سخت تر از آن چیدمان این المان ها به شکلی ایده آل.در حال حاظر ،سازندگان Gangstar Vegas نمی توانند انکار کنند که در ساخت آن از ایده ها و المان های جدید خود استفاده کرده اند،یا به اصطلاح بگویند که یک ip جدید خلق کرده اند.همان طور که در اوایل این مقاله خواندید،اگر حتی یک استدیو این الگو گیری ها را به خوبی در بازی پیاده سازی کند،به هیچ وجه منتقدان آن الگو گیری ها را به عنوان یک ضعف نخواهند به شمار آورد.در GV بسیاری از موارد به استاندارد “نزدیک”شده اند.یکی از مواردی که در طول بازی بسیار با آن اشنا خواهید شد استفاده از Gun برای پیمودن مرحله هاست.به دلیل محدودیت های کنترلینگ موبایل،استفاده از وسیله به صورت آسانی انجام می شود.در واقع هر چقدر هم فکر کنید،باز هم راه دیگری را برای استفاده از این وسیله را با این محدودیت تاچ اسکرین و سخت بودن آن نخواهید یافت.حتی استفاده از جی سنسور موبایل نیز هنوز به صورت استاندارد در عناوین موبایل وارد نشده،یا بهتر بگوییم،عناوین زیادی ساخته نشده اند که بخواهند همچین تجربه ای را به صورت استاندارد ارائه دهند.در GV تقریبا هیچ نشانه گیری آزادی وجود ندارد.این کار عموما با دست زدن بر روی دشمنان یا هر چیز دیگر صورت می گیرد.رویارویی با پلیس نیز در نوع خود جالب است و می تواند در ۵ مرحله صورت بگیرد.اگر یک ستاره در مشخص شده باشد،یعنی ۱ الی دو تا پلیس به دنبال شما هستند و هر چه ستاره زیاد تر شود،پلیس ها هم از لحاظ تعداد بیشتر می شوند و هم قدرت رویارویی.(بعید می دانم خیلی چیز جدیدی باشد!)اگر در ماموریت یا به طور کلی Jason کشته شود،شما او را در بیمارستان خواهید یافت!به گفته بسیاری از منابع soundtrack های بازی بسیار عالی بوده(هر چند من زیاد تجربه خاصی از گوش دادن به موسیقی های این بازی نداشتم!)البته صدا گزاری شخصیت ها خشک و بی روح به نظر می رسد و هنوز جای کار دارد.علاوه بر این که صدا گزاری آن ها واقع گرایانه نیست،بلکه انیمیشن آن ها نیز هنوز نرم و روان نیست.به هر حال این دو موارد جز مواردی هستند که برای رسیدن به سطحی قابل قبول از آن ها خرج های زیادی را باید متحمل شد که همچین ریسکی احتمالش فعلا ضعیف است.(همه ی این موارد با توجه به قیمت بازی قابل گذشت است)
چگونه سری Gangstar می تواند درخشان تر از گذشته باشد؟
توسعه دهنده ی فرانسوی دوست داشتی ما،گیملافت،از اولین شرکت هایی بود که به ساخت عناوینی مشغول شد که به اصطلاح core gaming experience را به دیواسی آورد که موبایل نام دارد،اما هرگز آن طور که باید، تحسین نشد.همان طور که می دانیم،المان های زیادی را میتوان از عناوین AAA استخراج کرد که در نهایت موجب سرگرم کننده تر شدن محصول نهایی می شود،اما نه در صورتی که هدفمان ساخت یک بازی با کیفیت کنسول های خانگی با PC باشد،آن وقت برای دانلود در مارکت با قیمت ۷ دلار قرار بگیرد!همچینی چیزی عموما با شکست مواجه می شود،مگر اینکه هدف ما ساخت بازی روی موبایل باشد و در این بین،شرکت های بسیار کمی هستند که این ریسک را می پذیرند که با متحمل شدن هزینه های هنگفت،عنوانی را بسازد تا درصدی بتواند تجربه ی عناوین تحسین شده کنسول های خانگی را روی ۵-۴ اینچ (البته تا سال های آینده،شاید هم هفته های آینده ۶-۷ اینچ!!)بیاورد.همچین چیزی در حال حاضر یک ریسک بزرگ است.چون اگر این پروژه با شکست مواجه شود،به جز ضرر چیز دیگر برای استدیو سازنده نخواهد داشت(البته امکان اخراج کارکنان آن نیز وجود دارد!)یکی از افراد اصلی شرکت نینتندو یعنی جناب Shigeru Miyamoto خالق Mario, Zelda و یکسری بازی های دیگر در مصاحبه ی اخیرش اظهار داشت که بازیسازان نباید تنها با استفاده از سخت افزار قویتر کنسول های جدید برای ساخت بازی هایی که “شبیه یکدیگر اند و مشابه آن ها قبلا ساخته شده است” بپردازند،بلکه آن ها باید بر روی خلق تجربه ها و ایده های جدید تمرکز کنند.او همچنین افزود وقتی بازیسازان تنها بر روی سخت افزار ارتقا یافته،برای ساخت یک عنوان تمرکز می کنند،در این صورت این امر باعث می شود تنها عناوینی خلق شوند که شباهت بیشتری با هم داشته باشند(و حس مشابهی را انتقال دهند) و اگر این اتفاق بیافتد این تنها به یک رقابت درباره ی “قدرت سخت افزار” تبدیل می شود به جای رقابت بر روی ارائه ی تجربه هایی نو و جدید.” هر چند ایشان در مورد کنسول های نسل بعد سخن گفتند؛اما سخن ایشان در بسیاری از موارد از جمله پلتفرم های همراه نیز صدق می کند.در پلتفرم های همراه نیز چیزی به نام رشد سخت افزار را در چند سال اخیر به شکل خیره کننده ای داریم مشاهده می کنیم،و اگر فقط بر روی آن تمرکز کنند،در نهایت همان چیزی که ایشان گفتند رخ خواهد داد.یعنی اگر گیملافت می خواهد این سری بازی ها را به یک فرانچایز واقعی مبدل کند،باید المان های جدید خود را نیز در بازی پیاده سازی کند و فقط بر روی سخت افزار قوی تر که سالیانه تغییر می کند،تمرکز نکند.در آخرین سخن خود نیز بگویم که اگر گیملافت قصد دارد عناوین آینده اش را با فقط با تمرکز بر روی سخت افزار و آوردن کورکورانه المان های موفق سایر بازی های معروف بسازد،به شخصه از تجربه این چنین عناوینی هیجان زده نخواهم شد،هر چند همین پیشرفت ها می تواند تجربه این ناشر را بیش از پیش افزایش دهد.
نمرات:
گرافیک:۸٫۰
گیمپلی:۸٫۵
صدا گذاری:۸٫۰
داستان:۷٫۵
نمره نهایی:۸٫۰
نکات مثبت:محیط به مراتب بزرگ تر نسبت به قبل،گرافیک کلی افزایش داشته،ماموریت های پر تعداد(۸۰ missions )،جلوه های بصری جدید که در نسخه قبل شاهد آن ها نبودیم.وجود المان های نقش آفرینی و امکانات جالب level up.
نکات منفی:کنترل نسبت به قبل تغییر کلی نداشته(هم چنان ضعف هایی دارد)،مبارزات نسبتا کند و پر باگ،داستان نویسی ضعیف و شخصیت پردازی نه چندان جالب،روایت داستان در حد مبتدی،موشن کپچر شخصیت ها و صداگزاری آن ها خشک و بی روح به نظر می رسد.
از دید SlideToPlay:
مثبت:ماموریت های طولانی،گیمپلی روان،امکانات و اختیارات زیاد customization برای شخصیت اصلی، weapon ها و vehicleها،گرافیک بسیار زیبا، soundtrack های مثال زدنی.
منفی:کنترل نه چندان جالب،داستان ضعیف،شکل بسیاری از شخصیت ها آزار دهنده است،صدا گزاری (شخصیت ها)(voice acting)جای کار دارد،پر از عیب های گرافیکی
توجه:وبسایت Slide To Play به این بازی نمره ی ۲ از ۴ را اهدا کرده است.همچنین Portable Gaming Region نیز نمره ی ۹٫۶ را به این بازی اهدا کرده به به آن لقب بهترین بازیopen world موبایل را داده است.
